استفتائات ويژه ماه مبارك رمضان
س 1. به نظر حضرت عالى اول ماه رمضان چگونه ثابت مى شود؟
ج ـ اول ماه به چهار چيز ثابت مى شود:
اول، آنكه خود انسان ماه را ببيند;
دوم، عده اى كه از گفته آنان اطمينان پيدا مى شود، بگويند ماه را ديده ايم;
سوم، دو نفر مورد اطمينان بگويند كه در شب، ماه را ديده ايم و اوصاف ماه را مثل هم تعريف كنند;
چهارم، سى روز از اول ماه شعبان بگذرد كه به واسطه آن اول ماه بعد ثابت مى شود; و اول ماه با پيشگويى منجمين و علوم روز ثابت نمى شود، ولى اگر انسان از گفته آنان اطمينان و علم عادى پيدا كند، بايد به آن علم عمل نمايد.
س 2. در صورت رؤيت هلال در ايران و حكم حاكم شرعى به ثبوت رؤيت هلال و اعلام عيد در سراسر ايران، با در نظر داشتن اين كه چه بسا هلال در مناطق غربى ايران رؤيت مى شود، آيا ما مى توانيم طبق همين حكمِ حاكم، در افغانستان، حكم به ثبوت اوّل ماه شوّال نماييم؟
ج ـ حكم حاكم نسبت به اوّل ماه و هلال، نفوذ ندارد و هر كسى بايد خود، حجّت شرعى بر اوّل ماه داشته باشد و اگر در شهرى ماه ثابت شود، براى مردم شهرِ ديگر، فايده ندارد، مگر آن دو شهر به هم نزديك باشند يا انسان بداند كه افق آنها يكى است.
س 3. اگر شخصى كه از حضرت عالى تقليد مى كند، روز اوّل ماه مبارك رمضان را طبق حكم حاكم شرع، روزه نگرفته باشد، آيا بايد روزه آن روز را قضا كند يا خير؟
ج ـ حكم حاكم [1] در مورد هلال ماه، نفوذ ندارد و قضا و عدم آن، منوط به يقين مكلّف نسبت به اوّل ماه يا آخر ماه است.
س 4. در حال حاضر كه با پيشرفت ابزار علمى قادريم با استفاده از وسيله اى چون دوربين دو چشمى، هلال هاى باريك را نيز رؤيت نماييم، آيا باز براى رؤيت هلال، بايد تنها به چشم غير مسلّح متوسل شويم و يا اينكه رؤيت هلال ماه با استفاده از ابزار نيز داراى حجيت است؟
ج ـ مناط شهور و اهلّه كه مواقيت شرعى براى روزه و حج و غير آنهاست، همان حلول شهر (ماه) است نه رؤيت، و حلول به هر طريق علمى كه باشد، حجت است و كفايت مى كند; به علاوه آنكه بر فرض موضوعيت رؤيت، مقتضاى اطلاق ادلّه اش اعتبار رؤيت هلال با ابزار است و اختصاص به رؤيت با چشم غير مسلح ندارد.